فصلنامه علمی مطالعات هنر و زیباشناسی فصلنامه علمی مطالعات هنر و زیباشناسی
بررسی جایگاه موسیقی در نمایش (تئاتر) و تأثیر آن بر مخاطب
بهاره ابهری گلسفیدی[1]
علی خاکسار[2]
دانشجوی کارشناسی ارشد، پژوهش هنر، گروه مطالعات عالی هنر، دانشکده هنرهای تجسمی، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، ایران.
استادیار گروه مطالعات عالی هنر، دانشکده هنرهای تجسمی، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، ایران.
چکیده
از دیرباز تاکنون، یکی از روش‌هایی که مردم برای ابراز احساسات و عواطف خود استفاده می‌کردند، قطعاً بازی کردن (اکتینگ) است. تئاترها در یونان باستان تأسیس شدند و همیشه بخشی از زندگی فرهنگی مردم یونان بوده‌اند. همچنین اجرای نمایش در تئاتر همیشه به نوعی آینة جامعه بوده است و وضعیت جامعه را بازتاب می‌دهد. به عبارت دیگر، نمایشنامه‌ها دربارة اتفاقات کنونی، جنبه‌های تاریخی و سیاسی و موارد دیگری هستند که برای زندگی مردم حیاتی هستند. پس از آن، هنر تئاتر در سراسر جهان گسترش یافت و سنت هزاران سالة خود را حفظ کرد. تمدن مدام در حال تغییر و ارتقا است. به همین دلیل، تئاتر نیز به دنبال راه‌های جدیدی برای بیان و حضور در جامعه است. وقتی از موسیقی در تئاتر صحبت می‌شود، همیشه وجود داشته است. به‌طور دقیق‌تر، موسیقی پس زمینه برای نمایش تئاتر چیز مهمی است. اگر می‌پرسید که هدف از استفاده از موسیقی در نمایش‌ها چیست و چرا یک چیز حیاتی است؛ پژوهش حاضر، به بررسی تأثیرات موسیقی در نمایش، بر مخاطبان می‌پردازد. از آنجایی که امروزه این عنصر در نمایش، نادیده گرفته می‌شود و یا شاید فراموش شده‌است، لذا پژوهش حاضر به مطالعة تئاتر و موسیقی و ارتباطی که این دو هنر با یکدیگر دارند، می‌پردازد. این پژوهش با رویکرد روان‌شناسانه و همین‌طور مطالعة تاریخی، دربارة مقولة استفاده از موسیقی در نمایش سعی در واکاوی تأثیرات آن بر مخاطب دارد. مسئله‌ای که در این پژوهش مطرح شده‌است، آن است که آیا استفاده از موسیقی در نمایش، الزامی دارد؟ و علاوه بر آن، پرسش اصلی این است که موسیقی در نمایش که مخاطبان در آن یکی از عناصر اصلی هستند، چه تأثیری در پیشبرد اهداف نمایش‌ها می‌تواند داشته‌باشد؟ نتیجة این تحقیق بر آن ا‌ذعان دارد که زمانی که دیالوگ‌ها توان رساندن اهداف را ندارند، موسیقی به خدمت نمایش درمی‌آید و به گونه‌ای آن را تکمیل می‌کند. در این مقاله، سعی شده علاوه بر بررسی اهمیت نقد موسیقی در تئاتر و جایگاهی که نزد مخاطبان دارد، به مطالعة روند انتخاب و ساخت موسیقی در نمایش پرداخته شود.
کلیدواژه‌ها: موسیقی تئاتر، ساخت موسیقی تئاتر، گزینش موسیقی تئاتر، مخاطب تئاتر.
