فصلنامه علمی مطالعات هنر و زیباشناسی فصلنامه علمی مطالعات هنر و زیباشناسی
ترانه رحیمی[1]
چکیده
تحلیل فوکو از روابط قدرت و معرفت و بدن نه در سطح نهادی اجتماعی که در پراکنش و توزیع تکنولوژی قدرت و مناسباتشان با پیدایش صور معرفت به‌خصوص عوامل انسانی معطوف به فرد/ ابژه متمرکز شد. (9) قدرت از نگاه فوکو نیرویی چندظرفیتی است که در مجموعه‌ای متکثر از روابط در شبکه‌های اجتماعی منتشر و پراکنده شده است . فوکو قدرت را یک وضعیت راهبردی پیچیده می‌داند که در همه جا از روابط انسانی برقرار است (2).
مسئلة قدرت در تحلیل روابط اجتماعی مسئله‌ایست که در این پژوهش با تکیه بر نمایش روحوضی بدان پرداخته می‌شود . قدرت در روابط اجتماعی نه فقط به ارتباط میان شخصیت‌ها در این نمایش مربوط می‌شود؛ بلکه ناشی از روابط اجتماعی میان مردم در دورة “قاجار” نیز می‌شود. بنابراین جهت دستیابی به اهداف پژوهشی در راستای پژوهش‌های صورت گرفته با روشی تحیلی-توصیفی به واکاوی ریشه‌های جامعه‌شناسانة نمایش روحوضی؛ از جمله ارباب و رعیتی، گفتمان مثبت و منفی، اخلاق‌گرایی جمعی با بهره‌گیری از تکینیک‌هایی؛ از جمله حرف‌توحرف، نعل وارونه و… می‌پردازد. مسئله‌ای که در پژوهش‌های صورت گرفتة اخیر با تکیه بر آراء فوکو بر نمایش‌های ایرانی خاصه “روحوضی” انجام نگرفته است.
واژگان کلیدی: قدرت، انتقادی، سیاه، زبان، گفتوشنود نمایشی، مضحکه، روحوضی.
[1] . rahimitarane566@gmail.com .
دانشجوی کارشناسی ارشد ادبیات نمایشی ، دانشگاه ازاد واحد علوم تحقیقات تهران