فصلنامه علمی مطالعات هنر و زیباشناسی فصلنامه علمی مطالعات هنر و زیباشناسی
مساله بازنمایی در موسیقی با رویکرد به منبع‌شناسی موضوعی آن
تاریخ دریافت: 1401/12/05 – تاریخ پذیرش: 1401/12/25
پویا سرایی *
استادیار دانشکده هنر و معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، تهران، ایران.
چکیده
بحث در مورد اینکه موسیقی به عنوان هنری کاملاً انتزاعی و دست‌نیافتنی چه می‌گوید؟ از دیرباز در نظر فلاسفه و متفکرین مطرح بوده است. بسیاری از فلاسفه حکم به بیانگریِ موسیقی داده‌اند و در مقابل متفکرینِ دیگری نیز وجود هرگونه دلالت در موسیقی را رد نموده‌اند. در این بین گروهی از فیلسوفان، موسیقی را نه ذاتاً که در شرایط خاص و در همنشینی با دیگر لایه‌های متنی، حائزِ منشِ بیانگری دانسته‌اند.
در این مقاله، کلیاتِ بیانگری موسیقی به طور مروری مورد اشاره قرار گرفته است. در بخش دیگر به نقشِ ذهنیتِ مؤلف در بیانگری و در مقابل توانمندیِ بالقوة مخاطب در ادراکِ این بیانگری اشاره شده است. سپس مبحث بازنمایی در موسیقیِ ایرانی-اسلامی با توجه به ماهیتِ سنتیِ آن طرح و بیان شده است. در آخر نمایه‌ای کلی از مهم‌ترین منابعِ موضوعیِ موجود در زمینه بیانگریِ موسیقی عنوان می‌شود. این منابع شامل کتابهایی است که در مورد دلایتِ بیانگرانه در موسیقی بطور عام و دستِ آخر بیانگری در موسیقیِ دستگاهی نگاشته شده‌اند.
واژگان کلیدی: بیانگری موسیقی، منبع‌شناسی، فلسفه موسیقی، دلالت.
pouya.sarai@gmail.com