فصلنامه علمی مطالعات هنر و زیباشناسی فصلنامه علمی مطالعات هنر و زیباشناسی
تاریخ دریافت: ۲۳/۱۰/1401 – تاریخ پذیرش: ۰۱/۱۱/1401
آنجان چاترجی[1]، الکس کوبرن[2]، آدام واینبرگر[3]
مترجم و گردآورنده: سمیه موسویان[4]
دکتری تخصصی معماری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران، تهران، ایران.
چکیده
مردم کشورهای توسعه‌یافته بیش از 90 درصد از وقت خود را در محیط های ساخته شده میگذرانند. با این وجود، دانش اندکی در مورد تأثیرات فراگیر و اغلب پنهان آن بر وضعیت ذهنی و مغز انسان در اختیار است. علیرغم توجه روزافزون به عصب‌شناسی معماری، اکثر این پژوهش‌ها توصیفی هستند. رویکرد رایج چنین است که دانش مغز را بر روی ساختارهای مهم معماری پیاده کنند. لذا چگونه میتوان معماری عصبمحور توصیفی را بر اساس یک خط پژوهشی برنامه‌محور به یک علم تجربی تبدیل کرد؟ ما ابتدا به بررسی ادبیاتی می‌پردازیم که نشان میدهد چگونه میتوان معماری تجربی را با بررسی نقش ویژگی های طبیعی در محیط معماری مدنظر قرار داد. سپس به تجربه انسانی ساکنان می‌پردازیم و سپس این فرضیه را مطرح می‌کنیم که پاسخ‌های زیبایی‌شناسانه در فضای داخلی معماری به ابعاد کلیدی روان‌شناسی تبدیل میشوند. با انجام تحلیل شبکه روان‌سنجی6 و تجزیه و تحلیل مؤلفه‌های اصلی7 بر روی پاسخ‌های ارائه شده نسبت به تصاویر منتخب، سه مؤلفه شناسایی شدند: انسجام8 (سهولت در سازمان‌دهی و درک یک صحنه)، شیفتگی9 (غنای اطلاعاتی و علاقه ایجاد شده)، و راحتی10 (سهولت و راحتی شخصی). انسجام و شیفتگی، ابعاد ثابتی برای مناظر طبیعی هستند. راحتی بعد جدیدی است که به فضای داخلی معماری مربوط میشد. و در تحلیلهای شبکه‌ای روان‌سنجی در کانون هر سه موضوع، ظرفیت عاطفی قرار داشت. ما همچنین به تحلیل مجدد داده‌های یک مطالعه پیشین افامآرآی11 پرداختیم که در آن شرکت‌کنندگان تصمیمات زیبایی شناسی و نزدیکی- اجتناب را در حین مشاهده تصاویر مشابه اتخاذ کردند. صرف‌نظر از فعالیت، میزان شیفتگی با فعالیت عصبی در شکنج زبانی سمت راست متغیر بود. در مقابل آن، انسجام، فقط وقتی با فعالیت عصبی در شکنج پس‌سری تحتانی چپ، متغیر بود که مشارکت‌کنندگان به قضاوتهای زیبایی‌شناسی می‌پرداختند و راحتی تنها زمانی با فعالیت عصبی در کونئوس چپ متغیر بود که تصمیمات نزدیکی-اجتناب اتخاذ میشد. لذا مغز بصری حساسیت‌های پنهانی نسبت به فضای داخلی معماری دارد که با ابعاد انسجام، شیفتگی و راحتی تسخیر می‌شود. این یافته‌ها نشان‌دهندة گام‌های اولیه به سوی یک معماری عصبمحور تجربی است.
واژگان کلیدی: معماری عصبمحور، زیبایی‌شناسی عصبی، فضا، عصب‌شناسی شناختی
[1] Anjan Chatterje: مرکز زیبایی‌شناسی عصبمحور پن، دانشگاه پنسیلوانیا، فیلادلفیا، ایالات متحده آمریکا.
[2] Alex Coburn: دانشگاه کالیفرنیا، سان‌فرانسیسکو، ایالات متحده آمریکا.
[3] Adam Weinberger: آزمایشگاه شناخت رابطه‌ای جورج‌تاون، دانشگاه جورج‌تاون، واشنگتن دی‌سی، ایالات متحده آمریکا.
[4] مترجم مسئول: m.moosaviyan@gmail.com
6 PNA
7 PCA
8 Coherence
9 Fascination
10 Hominess
11 fMRI: تصویربرداری تشدید مغناطیسی کارکردی
