فصلنامه علمی مطالعات هنر و زیباشناسی فصلنامه علمی مطالعات هنر و زیباشناسی
بررسی موسیقی مردمپسند در ایران (مطالعة موردی: آثار همایون شجریان)
نازیلا جنتی[1]، محمدرضا عزیزی[2]
دانشجوی کارشناسی ارشد اتنوموزیکولوژی، دانشگاه هنر، تهران، ایران.
کاندیدای دکتری تخصصی پژوهش هنر، واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
چکیده
یکی از طبقهبندیهای موسیقی در ملل مختلف، دستهبندی موسیقیها در سه بخش، کلاسیک، مردمی و مردمپسند است. موسیقی مردمپسند، نماینگر اعتقادات یک جامعه است و به دلیل سادگی و قابل درک بودنِ مفاهیم توسط مردم به‌راحتی درک میشود. هدف از این مقاله این بود که وجوه موسیقی مردمپسند چگونه در آثار همایون شجریان نمود پیدا کرده است. روش این تحقیق، در زمرة تحقیقات کیفی و به‌صورت توصیفی-تحلیلی بوده است. مطالب نیز به روش کتابخانهای-میدانی با استفاده از منابع مکتوب، صوتی و مصاحبه به دست آمده است. نتایج نشان میدهد که با توجه به همکاری وی با اشخاصی همچون علی قمصری، سهراب و تهمورس پورناظری، غلامرضا صادقی و البته استقبال مخاطبان و استمرار همایون شجریان در آثار اخیر خود، گواه این است که همایون شجریان با گذشت سالها از سبک موسیقی کلاسیک ایرانی فاصله گرفته است و به موسیقی مردمپسند نزدیکتر شده است. با اینکه مرزگذاری دقیق و قطعی بین موسیقی کلاسیک ایرانی و مردمپسند ایرانی در سبک خوانندگی همایون شجریان، کار بسیار دشواری است؛ اما با توجه به آگاهی از ویژگیها و وجوه شاخص موسیقیهای کلاسیک ایرانی و مردمپسند در نظریههای آکادمیک قومموسیقیشناسی، آثار اخیر همایون شجریان در دستهبندی موسیقی مردمپسند قرار گرفته و امروزه جایگاه موسیقایی وی نزد مخاطبان خویش بدین صورت مورد تأیید واقع شده است.
کلیدواژهها: موسیقی مردمپسند، موسیقی کلاسیک، همایون شجریان، موسیقی ایرانی، آواز.