فصلنامه علمی مطالعات هنر و زیباشناسی فصلنامه علمی مطالعات هنر و زیباشناسی
مهتاب مبینی، مینا عطائی[1]
- عضو هیئت علمی دانشگاه پیام نور، واحد تهران شرق، تهران، ایران (نویسنده مسئول)
- کارشناس ارشد پژوهش هنر، دانشگاه پیام نور، واحد تهران شرق، تهران، ایران
چکیده
این پژوهش به بررسی تأثیر فلسفة خیام در آثار آندره سوریوگین انجام پرداخته است، در این راستا مواردی همچون بررسی الهامات اثرگذار اشعار خیام بر آثار آندره سوریوگی، معرفی آندره سوریوگین و سبک و شیوة نقاشی وی و همچنین مینیاتورهای برجای مانده از او، تبیین ادبیات آثار اندره و نیز شخصیت‌شناسی این هنرمند غربیِ علاقه‌مند به هنر ایرانی بهعنوان هدف مورد توجه قرار گرفته است. لذا آثار برجای مانده از وی بر حسب اهمیت و به‌صورت موردی با روش توصیفی–تحلیلی، مورد ارزیابی قرار گرفتهاند. نتایج حاکی از آن بوده است که آثار اندره سوریوگین در بیشتر موارد از تفکر و فلسفة خیام نشئت گرفته است و عموما اشعار خیام در بخشی از ترکیببندی اثر حضور داشته است. آثار این هنرمند مضامین اشعار خیام را در حیطة پدیدة مرگ، دلدادگی و بزم، دریافت درونی نسبت به هستی و زودگذر بودن روزگار و… بازتاب میبخشیده است. او همچنین بدین منظور از نمادهای تصویری برای ارائة مفاهیم در آثارش استفاده مینموده است. از جهتی گرایش وی به فلسفة خیام و اشعار او منجر شد تا آثاری تحت تأثیر این مضامین خلق نماید. همچنین می‌توان عنوان داشت که آثار آندره به جهت دارا بودن برخی ویژگیهای خاص نظیر روایتگری و بزرگنمایی، توجه به مرکزیت و در برخی مواقع پرسپکتیو مقامی، شباهت قابل توجهی با نقاشیهای قهوهخانهای داشته است. همچنین وجود تنوع رنگی که با بهره‌مندی از رنگ‌های قرمز و آبی و نیز برخی رنگ‌های تیره نمود یافته است، ایجاد تزیینات در زمینه و نیز پوشش افراد، بخشبندی و نیز ایجاد تعادل و توازن در ترکیببندی، مشابهت آثار آندره را با نقاشیهای قهوهخانهای بهطرز قابل توجهی نشان میدهد.
واژگان کلیدی: فلسفه خیام، نقاشی قهوهخانهای، آندره سوریوگین.